Het staat vrij om alle hier gepubliceerde catalogi zijn vrij te gebruiken voor niet-commercieel gebruik onder vermelding van: PKN, Stichting voor Onderzoek Historische Tabakspijpen / http://www.tabakspijp.nl
Klik op de links en/of afbeeldingen om de digitale catalogi te kunnen bekijken
Echantillons des Pipes de la Fabrique de V.ve Blanc-Garin
Deze catalogus is waarschijnlijk een van de oudst bewaard gebleven catalogi, zij stamt uit 1838. In 'Voorbeelden van pijpen van de fabriek van Vve Blanc Garin' uit het Noord-Franse plaatsje Givet zijn behalve afbeeldingen van 199 verschillende modellen, ook een prijslijst en een stukje wervende tekst over de fabriek te vinden. Er wordt o.a. gesproken over 120 medewerkers die 15 a 20.000 pijpen per jaar produceren. Aardig is ook dat er expliciet melding gemaakt wordt van het gebruik van Nederlandse en Belgische klei. Het assortiment van Blanc Garin is zeer gevarieerd, en er zitten uiterst fraaie modellen tussen.
De firma Bonnaud wordt in 1824 opgericht in Marseille, en is actief tot ca 1935 onder de naam Bonnaud Fils / Maison Bonnaud. Het assortiment wordt gekenmerkt door vooral manchetpijpen gemaakt van rood- of bruinbakkende klei met insteeksteel. Pijpen met vaste steel, of van witbakkende klei worden niet of nauwelijks door de firma gemaakt. Waarschijnlijk sloten de (vaak kleinere) manchetkoppen met rietsteel beter aan bij de lokale mediterrane, en noord Afrikaanse afzetmarkten.
De folder hiernaast dateert waarschijnlijk uit de jaren 1930-1935, en richt zich in 4 kleurenpagina's op de belangrijkste modellen voor de export.
C.Dumeril Leurs Fils et Cie., St. Omer
De Dumeril fabriek is in 1845 opgericht in St. Omer, maar heeft geen al te lange historie gekend. Toch heeft zij in de ca 41 jaar dat zij bestaan heeft een zeer bekende naam opgebouwd, met name door het specifieke, weelderige assortiment en heden ten dage nog altijd omdat een belangrijk deel van de fabriekscollectie bewaard is gebleven en in St. Omer permanent tentoon gesteld wordt.
De catalogus bevat 11 pagina's met ca 74 verschillende, rijkelijk bewerkte modellen en dateert uit ca 1870/1880.
De firma Gambier uit Frankrijk is in 1780 opgericht, en actief geweest tot ca 1926. Zij staat synoniem voor de verfijnde Franse pijpen die vaak eerder op stukjes beeldhouwwerk lijken dan op geperste kleipijpen. Op haar hoogtepunt in het midden van 1800 produceerde de fabriek ca 50 miljoen (!!) pijpen per jaar.
Hiernaast de catalogus uit 1894 welke maar liefst 1250 verschillende modellen bevat (en dus ook vrij groot is om te openen).
Onze hartelijke dank gaat uit naar www.gambierpipes.com, een website die uitgebreide en unieke informatie omtrent de producten en geschiedenis van deze firma bevat. Ook zijn hier gedetailleerde digitale versies van diverse catalogi, posters en verkoop ondersteunende materialen ondergebracht. Klik op onderstaande links voor directe toegang tot de betreffende documenten.
Onderstaande documenten zijn compleet en met gedetailleerde beschrijving te vinden op http://www.gambierpipes.com/catalogi/
Catalogus 1840 ‘Hasslauer & L. Fiolet Successeurs de Gambier’
De oudst bekende catalogus van Gambier. Datering ca 1840. Afbeeldingen van 287 pijpen.
Catalogus 1868 “Vve Hasslauer successeur Gambier”
660 verschillende modellen waar-onder een aantal zeer bijzondere zoals series van Napoleon en de 'Christus pijp'.
Supplement op de catalogus 1868 uit 1871
12 pagina's met aanvullingen op de catalogus van 1868.
Supplement op de catalogus 1868 uit 1875.
10 pagina's met aanvullingen op de catalogus van 1868.
Catalogus 1879 Vve Hasslauer & de Champeaux successeurs
876 verschillende modellen zijn in deze catalogus opgenomen
Catalogus 1886 Vve Hasslauer & de Champeaux successeurs.
Supplement op de catalogus uit 1879 met doorlopende pagina nummers
Prix-courant 1896 Quentin & Cie successeurs
Prijscourant van de firma Quentin, het verkoopkantoor in Parijs.
Catalogus 1905 Vve Hasslauer de Champeaux & Quentin successeurs
Een 'dunne' uitbreidingscatalogus met 84 modellen
Catalogus 1908 Société anonyme de la fabrique Gambier
Een van de laatste catalogi in een nieuw ontwerp en vormgeving
Supplement van Catalogus 1905 Vve Hasslauer de Champeaux & Quentin successeurs
Belangrijke uitbreiding met modellen met caoutchouc insteek stelen
Supplement van Catalogus 1908
Reclameaffiche 1918 Pipes Gambier
Fabrique de Pipes Mr. Louis Fiolet à St. Omer (Nieuw)
Deze fabrikantencatalogus (kopie) van Louis Fiolet in het Franse St. Omer telt 31 pagina's met 358 verschillende modellen kleipijpen. St. Omer is beroemd om haar tabaks- en kleipijpen industrie. Al vroeg in 1600 wordt in de nabije omgeving tabak geteeld, en omstreeks 1660 is er sprake van de eerste pijpenfabricage. Een van de twee bekendste fabrieken uit die stad is de firma Fiolet, welke haar oorsprong kent in 1765. Op het hoogtepunt van haar bestaan in het midden van de 19e eeuw waren hier 700 mensen werkzaam. Deze catalogus stamt waarschijnlijk uit de periode rond 1830-1840.
Fabrique de Pipes Mr. Louis Fiolet à St. Omer
Deze fabrikantencatalogus (kopie) van Louis Fiolet in het Franse St. Omer telt 31 pagina's met 358 verschillende modellen kleipijpen. St. Omer is beroemd om haar tabaks- en kleipijpen industrie. Al vroeg in 1600 wordt in de nabije omgeving tabak geteeld, en omstreeks 1660 is er sprake van de eerste pijpenfabricage. Een van de twee bekendste fabrieken uit die stad is de firma Fiolet, welke haar oorsprong kent in 1765. Op het hoogtepunt van haar bestaan in het midden van de 19e eeuw waren hier 700 mensen werkzaam. Deze catalogus stamt waarschijnlijk uit de periode rond 1830-1840.
Fabrique des Pipes Mr. Ls .Fiolet a Saint Omer
Fabrikantencatalogus (kopie) van L. Fiolet te St. Omer. De catalogus telt maar liefst 68 pagina's met 401 (!) afbeeldingen van verschillende modellen kleipijpen. Opvallend is een serie kleipijpen in figurale vorm, waarbij de hoed/muts of helm die de personages op hebben een beweegbaar deksel is. Deze catalogus stamt waarschijnlijk uit de periode rond 1850.
Gisclon Manufacture de Pies de Terre a Lille
In 1829 werd in het Noord-Franse Lille de pijpenfabriek Gisclon opgericht. Hiervan is helaas niet al te veel bekend; hoewel de catalogus een uitgebreid assortiment laat zien en het merendeel vrij unieke modellen zijn, is het onduidelijk of de productie ook daadwerkelijk op hoog niveau lag. Op basis van de vermelde modelnummers lijkt het dat de fabriek meer dan 1.000 verschillende modellen had. In deze catalogus zijn er bijna 900 (!) opgenomen. De catalogus dateert van ca 1875.
De firma Gisclon verhuisde uiteindelijk naar Montereau om samen te gaan met de firma Dutel. In 1895 verwoeste een grote brand het merendeel van de fabriek en sloot zij haar deuren.
A. HERICOUR
Prijslijst bestaande uit een vel met twaalf doorlopend genummerde pijpmodellen van de firma A. Héricour, Rue Oberkampf 56, Paris. De firma heeft zich volgens opschrift gespecialiseerd in geëmailleerde naam- en reclamepijpen voor particulieren, cafe’s etc: ‘Fabricant de pipes émaillées & marquées aux noms des fumeurs, spécialité pour cafés, brasseries, cercles, bureaux de tabacs etc’. Opgericht 1864.
Verspreid over 25 pagina's bevat deze catalogus een overzicht van het assortiment van de firma Job Clerc, dat voornamelijk uit kleipijpen bestond. Daarnaast is er ook de nodige ruimte voor artikelen van pijpaarde, bedoeld als kinderspeelgoed, (snoep) surprises en bellenblaaspijpjes, en ook pijpjes en schijven voor schiettenten. De catalogus stamt waarschijnlijk uit het vroege begin van de 20e eeuw.
Rond ca 1890-1900 begonnen ook de assortiments posters hun intrede te doen. Ideaal als reclame uiting voor de firma in een tabaks-en pijpenwinkel, en vaak ook voorzien van een uitgebreid assortiments overzicht. De Zuid-Franse firma Job Clerq was tussen ca 1870 en 1970 actief. Deze poster bevat op voor-en achterzijde 225 verschillende modellen, en 1 zijde van de poster is volledig in kleur gedrukt. Hierdoor kunnen ook de verschillende kleikleuren goed weergegeven worden ; rood, bruin, zwart en wit. Daarnaast waren ook kleurrijk geemailleerde pijpen in Frankrijk uitermate populair.
Dit exemplaar is een herdruk uit waarschijnlijk de jaren 1970 van het origineel dat uit ca 1890 stamt.
Pipes Morelli
Catalogus ‘Pipes Morelli’ met 21 manchetpijpen met Turks model (tsjiboeks) met modelnummers en korte omschrijving van model, kwaliteit en kleur. Firma Morelli, 2, Rue Noailles, Marseille.
Fabrikantencatalogus van de firma Motton van Pierre Faure in Serves (Drôme). Faure voerde onder meer de merken ‘Motton à Serves’ en ‘Motton Fils’. 11 pagina’s met tekeningen van 67 verschillende genummerde pijpmodellen. De catalogus dateert van 1890-1905.
Fabrique de Pipes en Terre, Catalogues Generale, Victor Belle
De firma Victor Belle bestaat reeds rond ca 1830, en is op dat moment een bescheiden pijpenfabrikant. In 1895, wanneer de fabrieksgebouwen van een van de grotere
locale pijpenfabrikanten Dutel-Gisclon in Montereau afbranden, neemt Belle een groot aantal pijpvormen van deze firma over en breidt daarmee haar assortiment en productie capaciteit enorm uit. In
de daarop volgende jaren krimpt de kleipijpen markt echter enorm door o.a. opkomst van houten/bruyere pijpen, de sigaar en sigaret. In deze 60 pagina's tellende catalogus uit 1909-1910, is het
assortiment kleipijpen al vrij beperkt en bestaat het voornamelijk uit eenvoudige gladde modellen, en een serie Jacob pijpen. Deze catalogus is vrijwel identiek aan die uit 1908-1909
van Ernest Hérault uit Niort. Mogelijk heeft Belle dit bedrijf overgenomen.
Manufacture de Pipes en Terre Victor Belle
Catalogus van Belle uit de eerste jaren van 1900. In totaal 233 afbeeldingen van pijpmodellen en een nomenclature met een lijst van modellen en korte beschrijving. De catalogus bestaat feitelijk uit twee delen ; het eerste deel bevat het traditionele Victor Belle assortiment, en het tweede deel bevat een selectie van de voormalig Dutel-Gisclon fabriek waarvan Belle een deel van de persvormen heeft overgenomen in 1895/1896.
Fabrique Entrepot de Pipes en Terre Saillard-Aine
Dit is een kopie van een catalogus uit 1843, van de Franse Firma Saillard-Aine in Besancon. Hoewel de firma adverteert met haar eigen productie faciliteit is het een groothandel in rokersbenodigdheden, en voert zij naast haar eigen pijpen zeer duidelijk een behoorlijke hoeveelheid pijpen van andere firma's waarvoor zij blijkbaar als agent optreedt. In totaal zijn er meer dan 350 pijpen afgebeeld over 27 pagina's.
Fabrikantencatalogus (kopie) met opschrift ‘Scouflaire Frères Fabricants de pipes en terre a Onnaing (Nord)’. De firma werd in 1825 opgericht. Catalogus met 21 pagina’s met 87 pijpmodellen waarvan zes achterin handmatig zijn toegevoegd. (Achterin een index met nummers en namen die in 1965 lijken te zijn toegevoegd), ca. 1900-1910.
Fabrikantencatalogus (kopie) van de firma Scouflaire & Cie ‘Fabricants de pipes en terre à Onnaing (Nord)’. De catalogus heeft 24 pagina’s met 100 pijpmodellen en is gedrukt door Druesne & Raynaud in Anzin (Nord) in 1910.
Fabrikantencatalogus (origineel) met opschrift ‘Scouflaire & Cie Fabricants de pipes en terre a Onnaing (Nord)’. De firma werd in 1825 opgericht. Catalogus met 28 genummerde pagina’s met 92 gedrukte pijpmodellen. Op pagina 18 en op de binnenkant van de kaft achterin zijn nog vijf getekende en ingeplakte pijpen te zien waaronder drie Jacob pijpen. Deze catalogus dateert van 1913-1920.
Catalogus (origineel) van de Franse pijpenmaker en kunstenaar Gérard Prungnaud uit Saint Quentin-la-Poterie. Prungnaud maakt pijpen die in een gipsen mal zijn geperst, pijpen die in een gipsen mal zijn geperst waarbij later details door beeldhouwen worden aangebracht en pijpen waarvan alleen de basisvorm en een mal wordt gevormd en die verder geheel gebeeldhouwd zijn. Ca 1990-1993.
Verkoop catalogus Au Pacha (1887-1894)
De firma Au Pacha werd omstreeks 1843 in Parijs opgericht, in eerste instantie was het een tabaks- en rokersbenodigdheden winkel maar al snel had Au Pacha behalve een werkplaats om pijpen te repareren, ook een eigen productie van vooral meerschuim sigaren- en tabakspijpen. Over de historie van het bedrijf, dat verschillende eigenaren heeft gehad, is in het PKN Jaarboek 2023 een uitgebreid artikel verschenen. Deze catalogus is tussen 1887 en 1894 te dateren. Klik hier voor meer info.
Verkoop brochure Sommer Freres, Parijs
Verkoop catalogus van de firma Sommer Frères uit Paris. Maison J. Sommer werd volgens de informatie in deze catalogus in 1855 opgericht door Jean Sommer die zowel meerschuim als bruyère pijpen maakte. Het bedrijf werd later voortgezet door zijn zoons onder de naam Sommer Frères. Tot 1935 werden er pijpen gemaakt, daarna bleef de winkel onder de naam 'Aux carrieres de Ecume' tot 1988 in Parijs bestaan.
Op de voorzijde van deze catalogus is de naam 'Au Pacha, maison Lenouvel' gestempeld. Deze Parijse firma hield zich vanaf 1853 bezig met het maken van vooral meerschuim pijpen en had een winkel aan de Place de la Bourse. Over deze firma is een uitgebreid artikel verschenen in het PKN Jaarboek 2023. De naam 'Au Pacha' was veelgebruikt en populair voor verschillende tabak-gerelateerde winkels en pijpenmakers in geheel Frankrijk. De op deze catalogus genoemde 'Au Pacha' was beroemd door haar handgemaakte meerschuimpijpen waaronder ware staaltjes van bijzonder vakmanschap. Rond 1899 werd Au Pacha overgenomen door de firma Sommer Freres, die de winkel en naam nog tot ongeveer 1926 bleven gebruiken. De catalogus zal zodoende uit de periode 1899-1926 stammen. In de catalogus worden een zestigtal verschillende bruyère pijpen aangeboden, die elk in een variatie van afmetingen gekocht kunnen worden, met of zonder bescherm etui. Daarnaast bevat de catalogus ook zestien verschillende sigaren- en sigarettenpijpen waarvoor ook gold dat deze in verschillende afmetingen en uitvoeringen geleverd konden worden. Vanaf pagina 28 zijn ook accessoires zoals tabakszakken en - potten, sigaren- en sigarettendoosjes en zelfs een waterpijp afgebeeld.
Afmetingen 24,5 x 11 cm, 32 pagina's.
Kopie van verkoopcatalogus (Catalogue Général) uit 1894 van het handelshuis Gustave Bessard-Pignol, 14, Place de la Chapelle-de-Jaude, Clermont-Ferrand (Puy-de-Dôme). In deze catalogus vinden we door Bessard zelf vervaardigde producten en die van andere fabrikanten. Afgebeeld zijn onder meer houten pijpen, kleipijpen, meerschuimpijpen, tabakszakken en andere rokersbenodigheden. De kleipijpen komen uit de fabrieken van Gambier (p.18, 21, 22, 24), Scouflaire en Belle (p.19), Fiolet, (p.20), Morelli (p.22) en Bonnaud (p.23) en beslaan in totaal 7 pagina’s.
Verkoopcatalogus no. 18 (1900-1901) van het handelshuis Gustave Bessard in Clermont-Ferrand. Op de voorzijde onder meer het opschrift: ‘Catalogue Général de la maison Gustave Bessard, 14, Place de la Chapelle-de-Jaude et 8, Rue de la Tour-Fondue, Clermont-Ferrand (Puy-de-Dôme). In deze uitgebreide catalogus vinden we onder meer houten pijpen, kleipijpen, meerschuimpijpen, tabakszakken en andere rokersbenodigheden. De kleipijpen zijn van Scouflaire (p.20), Gambier (p.20, 21, 24), Fiolet, (p.20-21), Bonnaud en Morelli (p.25). De catalogus is vrijwel identiek aan no. 17 uit 1899-1900 (hier niet afgebeeld).
Kopie van ongedateerde catalogus van het handelshuis Bessard in Clermont-Ferrand (Puy-de-Dôme). De catalogus dateert van na 1913, mogelijk uit de jaren twintig. In deze catalogus vinden we vooral tabakspijpen van hout en meerschuim. Kleipijpen komen niet meer voor.
Verkoopcatalogus uit 1908-1909 van het in 1855 opgerichte handelshuis Ernest Hérault, Rue du Murier, 4, Niort (Deux-Sèvres). In deze 96 pagina’s tellende Catalogue
Général no. 2 vinden we kleipijpen van Victor Belle, Gambier en Scouflaire, met 3 pagina’s Jacob pijpen, verder bruyère- en meerschuimpijpen, tabakszakken, sigarettenpapier, tabakszakken,
tabaksdozen, en andere rokersbenodigheden. Deze catalogus is vrijwel identiek aan de catalogus van Victor Belle uit 1909-1910. Wellicht heeft Belle dit bedrijf overgenomen.
Verkoopcatalogus no. 50 uit 1922-1923 van het handelshuis A. Pandevant & Roy, 29, Avenue du Marché, Charenton (Seine), Paris. Op de voorzijde onder meer het opschrift: ‘Catalogue Général No. 50, maison Fondée en 1884’ en ‘Fournitures complètes d’articles pour fumeurs’, ‘marques déposées “E.P.C.”, “La Savoyarde”, “Majestic”, “La Parisienne”, “E.P.”. In deze catalogus met 48 pagina’s voornamelijk bruyère pijpen en allerlei rokersbenodigdheden. Er is een klein aanbod meerschuimpijpen en nog slechts 1 pagina met kleipijpen (pag. 8). Deze komen uit de fabrieken van Fiolet, Gambier en Bonnaud.
Verkoopcatalogus no. 75 uit 1937-1938 van het handelshuis A. Pandevant et Roy, 29, Avenue Anatole, Charenton (Seine), Paris. Op de voorzijde ‘Fourniture générale pour Bureaux de Tabac’. Deze catalogus heeft 80 pagina’s met voornamelijk bruyère pijpen, enkele meerschuimpijpen en allerlei rokersbenodigdheden. Het aanbod kleipijpen is geslonken tot een halve pagina (pag. 24). Deze komen uit de fabrieken van Scouflaire en Gambier.
Groothandelscatalogus 1923-24 Labat & Cannac
Groothandelscatalogus uit 1923-1924 van de Franse firma Labat & Cannac, 16, Rue de Tournelles, Paris (IV). In deze 22 pagina’s tellende ‘Catalogue Confidentiel de Gros, No. 17, septembre 1923 a mars 1924’ vinden we aan rookwaar onder meer aanstekers, sigaren- en sigarettenhouders, sigarettenpapier, houten pijpen en verder een grote diversiteit aan bijouterieën en andere goederen. De belangstelling voor de kleipijp is sterk afgenomen. Op pagina 20 worden nog maar een drietal kleipijpen, waarschijnlijk allemaal van Bonnaud, aangeboden en een vijftal asbestos pijpen, mogelijk van De Bevere in Kortrijk, Belgie.
Groothandelscatalogus 1931-32 Labat & Cannac
Groothandelscatalogus uit 1931-1932 van de Franse firma Labat & Cannac, 16, Rue de Tournelles, Paris (IV). In deze 67 pagina’s dikke ‘Catalogue Général de Gros, No. 43, septembre 1931 à aout 1932’ onder meer aanstekers, sigaren- en sigarettenhouders, sigarettenpapier, houten pijpen. Het merendeel van deze handelsgoederen zijn te vinden vanaf pagina 21. Kleipijpen komen in deze catalogus niet meer voor.
Groothandelscatalogus 1929 E. Bacou
In oktober 1929 bracht E. Bacou in Parijs een 'Catalogue Général de gros' van 52 pagina's uit. Deze groothandelsfirma was gevestigd aan de Rue du Chateau d'Eau 40 en verkocht allerlei tabaks gerelateerde producten zoals reclame, aanstekers, tabakszakken, sigarettenpapier en pijpen. De tabakspijpen bestaan voornamelijk uit houten modellen. Op pagina 15 zijn nog ruim tien modellen van kleipijpen te vinden waaronder de immer populaire Jacob-pijpen. Alle kleipijpen komen uit de fabriek van Gambier