Pijp van de maand august 2021
Deze maand een opmerkelijk vormgegeven pijpje uit het begin van de 20e eeuw. Het betreft een tabakspijp met een ketel in de vorm van een trein locomotief, waarop een mannetje zit. De steel en kop vormen samen een rechte verbinding waardoor de pijp feitelijk als een sigaar gerookt werd. Om te voorkomen dat de tabak uit de ketel zou vallen werd een metalen dekseltje aan de voorzijde geklemd. De uitsparing voor dit dekseltje is duidelijk te zien aan de voorzijde van de ketel.
De vroegst bekende uitvoering van deze pijp draagt de naam van de Goudse pijpenmaker M. van Duijn, de zoon van de in 1882 overleden Adrianus van Duijn, en is daarmee te dateren in de periode c. 1885-1910. Op het hier afgebeelde model is met lak de tekst 'De Arend' en '100 jaar N.S.' aangebracht, waarmee dit specifieke model in 1939 te dateren is, en daarmee van de hand zal zijn van de laatste pijpenmaker uit de familie van Duijn, namelijk Nicolaas.
Op basis van het opschrift is dit pijpje uitgevoerd als een aandenken aan het 100-jarig bestaan van de Nederlandse Spoorwegen in 1939. In hoeverre dit een enkel exemplaar betrof of bijvoorbeeld in grotere oplage voor het personeel of relaties van de NS gemaakt is is helaas niet duidelijk.
Wat wel duidelijk is, is dat de afgebeelde locomotief niet specifiek 'de Arend' is. De tekst op de wielen (links 'Midi' en rechts 'Lion Belge') verraad een Belgische of Noord- Franse afkomst van de oorspronkelijke persvorm die waarschijnlijk gemaakt is ter ere van (een van) de eerste stoomlocomotieven die in Belgie gebruikt werden in de eerste helft van de 19e eeuw. De persvorm is vervolgens tegen het einde van de 19e eeuw in Gouda terechtgekomen en daar bij de verschillende pijpenmakers van Van Duijn in gebruik geweest.
In 1987 zijn er uit de oorspronkelijke vorm nog een aantal modellen gemaakt door Fred Tijmstra, waarvan er eentje hieronder is afgebeeld.
Pipe of the month august 2021
This month we highlight a nicely shaped clay pipe from the beginning of the 20th century. This tobacco pipe has a bowl in the shape of a train locomotive, with a person on top. The bowl and the stem are connected in a straight, horizontal line which caused the pipe to be smoked basically like a cigar. To prevent burning tobacco from falling out of the bowl, a metal cap was mounted on the front. The bottom of the front side of the bowl shows a small inlay where the metal cap was to be mounted.
The earliest known version of this pipe has the name of the pipe-maker M. van Duijn from Gouda, a son of the pipe maker Adrianus van Duijn who passed away in 1882. As Marinus took over after his mother passed away, the earliest version of this pipe can be dated between approx. 1885 and 1910. On this specific model shown here, the text 'De Arend' ('The Eagle') and '100 jaar N.S.' is painted, making this pipe a model made in or around 1939, by Nicolaas, the last pipe maker of the Van Duijn family.
Based on the text, this pipe was made to celebrate first 100 years of the 'N.S' (Dutch Railroad company) in 1939. Whether this pipe was made in larger quantities for for instance staff and or business relations of the NS is unfortunately unclear.
What is clear however, is that the locomotive shown, is not specifically 'de Arend'. The texts on the middle wheels ('Midi' and 'Lion Belge') seem to refer to a Belgian or Northern France provenance. Most likely the pipe mould was originally made in that region to celebrate or commemorate the first Belgium trains that became operational in the first half of the 19th century.
Towards the end of the 19th century, the pipe mould made it's way to Gouda and has been used by the different generations of pipemakers from the 'Van Duijn' family.
In 1987, Fred Tijmstra used the original mould to make a limited number of complete pipes, which is shown on a separate picture below.
Uitvoering van de pijp gemaakt door Fred Tijmstra in 1987.
Pijpen van voorgaande maanden
