Pijp van de maand Juni
Deze maand een cadeau voor vader; een set van twee zwart beschilderde doetel modellen met een goudkleurige rand en een donkerbruine steel. Op de ketel staat in goudkleurige letters geschreven: ‘voor Vader’ en op de tweede pijp: ‘uit Gouda’.
Rond 1900 kwamen er souvenirpijpen op de markt met opschriften als ‘Gedachtenis uit Gouda’, ‘Voor U uit Gouda’ en later voornamelijk ‘Stadhuis Gouda’ en ‘Souvenir Gouda’. De pijp dateert uit de periode 1900-1920 en lijkt speciaal gemaakt voor Vaderdag, maar toen de pijp gemaakt werd was Vaderdag nog niet bekend in Nederland.
Vaderdag werd in 1909 geïntroduceerd door Sonora Smart Dodd uit Washington ter ere van haar vader, William Jackson Smart, een weduwnaar en veteraan uit de Amerikaanse Burgeroorlog. Geïnspireerd door Moederdag vond de eerste Vaderdag plaats op 19 juni 1910. Hoewel president Coolidge het idee in 1924 steunde, duurde het tot 1972 voordat Vaderdag officieel werd erkend in de Verenigde Staten.
In Nederland werd Vaderdag vanaf 1937 in eerste instantie in oktober gevierd. Op initiatief van de toenmalige Nederlandse Bond van Herenmode-detaillisten werd in 1948 afgesproken dat Vaderdag verplaatst zou worden naar de derde zondag van juni. Vanaf het begin werd deze bijzondere dag vercommercialiseerd. In juni 1936, een jaar voordat in Nederland officieel Vaderdag werd gevierd schreef iemand in de Nieuwe Tilburgsche Courant gekscherend het gedicht: ‘Gij, Heeren Sigarenfabrikanten. Is dit voor U geen pracht idee, 'n Vaderdag in 't leven te roepen. Dat is toch nog zoo gek niet, hé.’
De pijp is een vroege souvenir- of herinneringspijp, zoals ook in de periode van het eind van de 19e eeuw tot het begin van de 20e eeuw servies werd gemaakt met de teksten ‘Voor Moeder’ en ‘Voor Vader’. Vaak zijn deze opschriften te vinden op thee- en koffiekopjes. Evenals op de serviezen zijn de teksten op de pijpen in vergulde letters aangebracht. Toen Vaderdag werd gevierd duurde het nog geruime tijd voordat in de dagbladen advertenties verschenen waarin tabakspijpen voorkomen als Vaderdag cadeau.
Aardig detail is dat alleen de pijp met het opschrift ‘uit Gouda’ zwart geblakerd is door stevig gebruik. De pijp met de tekst ‘voor Vader’ is nooit gebruikt en waarschijnlijk als liefdevol cadeau in een la opgeborgen.
Pipe of the month June
This month, a gift for Father: a set of two black-painted “doetel” model pipes with a gold-coloured rim and a dark brown stem. On the bowl of one pipe, the words “for Father” are written in gold lettering, and on the second pipe: “from Gouda.”
Around 1900, souvenir pipes began to appear on the market with inscriptions such as “In Remembrance from Gouda,” “For You from Gouda,” and later, more commonly, “Gouda Town Hall” and “Souvenir Gouda.” The pipe dates from the period 1900–1920 and appears to have been specially made for Father’s Day – although, at the time it was produced, Father’s Day was not yet known in the Netherlands.
Father’s Day was introduced in 1909 by Sonora Smart Dodd from Washington, in honour of her father, William Jackson Smart – a widower and veteran of the American Civil War. Inspired by Mother’s Day, the first Father’s Day took place on 19 June 1910. Although President Coolidge supported the idea in 1924, it was not until 1972 that Father’s Day was officially recognised in the United States.
In the Netherlands, Father’s Day was initially celebrated in October from 1937 onwards. On the initiative of the then Dutch Association of Men’s Fashion Retailers, it was agreed in 1948 to move Father’s Day to the third Sunday in June. From the very beginning, this special day was commercialised. In June 1936 – a year before Father’s Day was officially celebrated in the Netherlands – someone jokingly wrote in the Nieuwe Tilburgsche Courant the poem: “You, gentlemen cigar manufacturers, isn’t this a splendid idea for you, to invent a Father’s Day. That’s not such a crazy idea, is it?”
The pipe is an early souvenir or commemorative pipe, just as, from the late 19th to the early 20th century, crockery was produced bearing inscriptions such as “For Mother” and “For Father.” These inscriptions are often found on tea and coffee cups. As with the crockery, the texts on the pipes are applied in gilded letters. When Father’s Day eventually began to be celebrated, it still took quite some time before newspaper adverts featured tobacco pipes as Father’s Day gifts.
A charming detail is that only the pipe inscribed “from Gouda” is blackened from heavy use. The pipe with the inscription “for Father” has never been used and was probably tucked away lovingly in a drawer as a cherished gift.
Pijpen van voorgaande maanden
